Stowarzyszenie Auschwitz Memento od wielu lat realizuje swoją misję, starając się przypominać o wyjątkowym doświadczeniu historycznym Polaków, jakim było zmaganie się z dwoma zbrodniczymi systemami: niemieckim nazizmem i sowieckim komunizmem. Opowiadamy historie ważne z punktu widzenia społeczeństwa i polskiej racji stanu, takie, odnośnie do których mamy głębokie przekonanie, że jeśli my ich nie opowiemy, to już nikt tego nie zrobi. Nasz trud został doceniony nagrodą Wydarzenie Historyczne Roku 2014 za akcję PROJEKT: PILECKI w plebiscycie organizowanym przez Muzeum Historii Polski, a także nominacją do prestiżowej nagrody Strażnik Pamięci 2015.

Jako Stowarzyszenie dokumentujemy działalność żołnierzy „Sosienek", którzy w czasie niemieckiej okupacji zapisali piękną kartę w historii Polski, a po wojnie byli prześladowani przez NKWD i UB. Wreszcie, ograbieni przez komunistów z bojowych dokonań, skazani zostali na zapomnienie. Oddział Armii Krajowej „Sosienki" pod dowództwem majora Jana Wawrzyczka działał przez kilka lat w pobliżu niemieckiego obozu koncentracyjnego i ośrodka zagłady KL Auschwitz. Partyzanci z „Sosienek" nieśli pomoc więźniom obozu, alarmowali świat o tym, co się dzieje w KL Auschwitz i zorganizowali około jednej trzeciej ucieczek z obozu. Choć to jedna z najpiękniejszych kart drugiej wojny światowej, do dziś nie opracowano monografii tego niezwykłego oddziału.

Z tej fascynacji zrodził się pomysł realizacji fabularyzowanego filmu dokumentalnego Niezłomni. Pod drutami Auschwitz w reżyserii Mirosława Krzyszkowskiego i Bogdana Wasztyla, który miał swoją premierę w 2013 roku i był pokazywany przez TVP i Telewizję Republika. W trakcie prac nad filmem nasze kontakty z Marcinem Dziubkiem, który jako rekonstruktor brał udział w naszej produkcji, zaowocowały pomysłem na książkę. Będąc pod wrażeniem materiałów zgromadzonych przez Dziubka oraz jego wiedzy, namówiliśmy go do napisania monografii „Sosienek".

O Autorze

Marcin Dziubek (ur. 1978) jest historykiem, absolwentem Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Pracuje jako nauczyciel w Oświęcimiu, ale przede wszystkim jest pasjonatem historii. Napisał kilkanaście publikacji z zakresu historii regionalnej, w tym Batalion Obrony Narodowej „Oświęcim" 1937-1939.

Jako prezes Towarzystwa Miłośników Bielan był inicjatorem budowy jedynego pomnika poświęconego pamięci żołnierzy AK „Sosienki" w Bielanach.

Nie zadowalają go tylko działania opisowe i badawcze. Wspólnie z przyjaciółmi założył Grupę Rekonstrukcji Historycznej Batalion Obrony Narodowej „Oświęcim". To jego sposób na „fizyczne" przeżywanie historii. Jako rekonstruktor brał również udział w produkcjach filmowych Stowarzyszenia Auschwitz Memento (Niezłomni. Pod drutami Auschwitz, Pilecki, Lustro).
Ponieważ na co dzień pracuje z młodzieżą, potrafi po¬ciągnąć za sobą młodych ludzi i zaszczepić im zamiłowanie do historii.

Z tej jego pasji zrodziła się także książka NIEZŁOMNI z oddziału „Sosienki". Marcin Dziubek opowiada historię, która dotknęła bezpośrednio jego sąsiadów i rodzinę. Mieszka w domu naprzeciwko historycznego „Orlego Gniazda" (tajna kwatera partyzantów) i w pobliżu miejsca, gdzie w czasie drugiej wojny światowej rozegrały się dramatyczne wydarzenia. Przez wiele lat nosił w sobie imperatyw opowiedzenia prawdy o bohaterach zepchniętych w niebyt przez komunistycznych manipulatorów historii, tym bardziej że ci zapomniani bohaterowie działali na terenie, który jest jego małą Ojczyzną.

Książka ta jest efektem wieloletnich badań, poszukiwań świadków, wertowania archiwów w Polsce i za granicą. Z tej mozolnej pracy zrodziła się niezwykła opowieść o ludziach i wydarzeniach, które w zupełnie nowym świetle pokazują historię działań Armii Krajowej, a szczególnie oddziałów „Sosienki" i „Garbnik" pod drutami kompleksu obozowego Auschwitz. Można powiedzieć, że dopiero w książce Marcina Dziubka zapomniana przez dziesięciolecia prawda ujrzała światło dzienne. Okazuje się bowiem, że mieszkańcy ziemi oświęcimskiej wykazali się w czasach próby niezwykłą odwagą oraz poświęceniem dla drugiego człowieka bez względu na jego narodowość czy pozycję społeczną. Wartości, w które wierzyli, przekazywali następnym pokoleniom, dlatego też książka ta nie jest zawieszona w próżni.

Autor zaczyna swoją opowieść od zakreślenia tła dla dramatycznej akcji. Opowiada o niezwykłym mieście Oświęcim, w którym w zgodzie i wzajemnym szacunku żyli Polacy i Żydzi. Niemiecki najazd zmienił wszystko. Okupant stworzył prawdziwe piekło na ziemi wcielonej siłą do III Rzeszy. Polacy i Żydzi zostali wyrzuceni ze swoich domów i gospodarstw. Auschwitz miało się stać wzorcowym niemieckim miastem. W takich to okolicznościach rodzi się polski zbrojny ruch oporu i spontaniczna pomoc zwykłych ludzi dla więźniów i swoich sąsiadów. Marcin Dziubek z detalami przybliża sposób działania konspiracyjnych struktur i partyzantki. Czytelnik może się sam przekonać o kompetencji i zaangażowaniu polskich dowódców i zwykłych żołnierzy, które to prawdy tak często były podważane. Akcje partyzanckie, które wielokrotnie miały sensacyjny przebieg, oraz pomysłowość i szaleńcza odwaga sprawiły, że oddział „Sosienki" odnosił niezwykłe sukcesy w walce o wolność więźniów obozu, bowiem wszystkie ucieczki z KL Auschwitz organizowane przez majora Jana Wawrzyczka były udane.
Autor w swojej relacji sięga także do lat powojennych oraz czasów współczesnych, ponieważ rok 1945 nie przyniósł wolności i zaszczytów prawdziwym bohaterom Armii Krajowej. To najsmutniejsze i pełne goryczy historie o drugim zniewoleniu naszej Ojczyzny i pełnej bezsilnych gestów walce o prawdę, która - jak zauważył legendarny dowódca „Sosienek" - zachowała się najpełniej w dokumentach katowickiego gestapo.