Na de dood van Jezus van Nazareth ontstond binnen het jodendom een beweging die in korte tijd zich vooral buiten de grenzen van het jodendom uitbreidde. Dit leidde ertoe dat een nieuwe godsdienst ontstond: het christendom. Generaties lang is men gewend geweest om deze ontwikkeling als een vanzelfsprekendheid en genadebewijs van Godswege te zien, maar sinds de jaren zestig is dit beeld in toenemende mate verstoord doordat men steeds meer aandacht kreeg voor de alternatieven die in de eerste eeuw hebben bestaan: volgelingen van Jezus die binnen het jodendom wilden blijven of die een heel ander type godsdienst aanhingen met nadruk op verborgen kennis.