An edition of Wstęp do filologii słowiańskiej
(2006)
Wstęp do filologii słowiańskiej
2nd ed.
by Leszek Moszyński
- 0 Ratings
- 0 Want to read
- 0 Currently reading
- 0 Have read
Share
×Close
408 p. : ill. ; 24 cm; bibliography (p. 376-86); glossary of Old Church Slavonic (p. 394-409)
Check nearby libraries
Buy this book
Subjects
Slavic languagesShowing 1 featured edition. View all 1 editions?
| Edition | Availability |
|---|---|
1
Wstęp do filologii słowiańskiej
2006, Państwowe Wydawn. Naukowe
Softcover
in Polish
- 2nd ed.
8301147202 9788301147204
|
aaaa
Libraries near you:
WorldCat
|
Book Details
Table of Contents
Spis treści … 5
Przedmowa … 13
Przedmowa do drugiego wydania … 15
◦
CZĘŚĆ PIERWSZA: PISMO I TEKSTY … 17
◦
I. PISMO … 17
1. Czy istniało pismo pogańskich Słowian? … 17
2. Związek rodzaju pisma z obrządkiem religijnym … 19
◦
Przyswajanie alfabetu łacińskiego … 20
3. Pisownia niezłożona … 20
4. Pisownia złożona … 24
5. Reformy XV wieku: Hus i Parkoszowic … 29
6. Nowe alfabety słowiańskie oparte na łacince … 31
◦
Przyswajanie alfabetu greckiego. Cyrylica … 35
7. Charakterystyka alfabetu greckiego … 35
8. Pierwsze próby pisania literami greckimi … 36
9. Powstanie cyrylicy … 38
10. Historia poglądów na powstanie cyrylicy … 39
11. Jaki Psałterz i Ewangelię czytał Konstantyn w Chersonie? … 40
12. Stosunek cyrylicy do pisma greckiego … 42
13. Pochodzenie nowych liter cyrylskich … 44
14. Cyrylski system cyfr … 46
15. Dalsze losy cyrylicy … 47
◦
Głagolica, oryginalne pismo słowiańskie … 53
16. Powstanie głagolicy … 53
17. Cel i przyczyny stworzenia nowego pisma słowiańskiego … 54
18. Paleograficzne źródła głagolicy … 55
19. Źródła poznania głagolicy … 58
20. Wartość cyfrowa głagolicy … 61
21. Porządek liter głagolskich … 61
22. Różnice systemowe między glagolicą a cyrylicą … 61
23. Dowody starszeństwa głagolicy … 62
24. Cztery fazy rozwojowe okrągłej glagolicy … 65
25. Czy okrągła glagolica dotarła do Krakowa i Wiślicy? … 67
26. Dalsze losy głagolicy … 68
27. Chorwacka głagolica w Czechach i Polsce … 70
◦
II. HISTORYCZNE TŁO POWSTAWANIA PISMA I TEKSTÓW SŁOWIAŃSKICH … 72
28. Związek początków piśmiennictwa słowiańskiego z historią ówczesnej Europy … 72
◦
Nie-Słowianie … 72
29. Cesarstwo Rzymskie Zachodnie … 72
30. Cesarstwo Rzymskie Wschodnie. Bizancjum … 73
31. Germanie … 74
32. Germanie wschodni – Goci … 78
33. Germanie północni – Waregowie i Rusowie … 80
34. Germanie zachodni – Frankowie, Niemcy … 81
35. Niesłowiańscy mieszkańcy Panonii … 83
36. Wschodni sąsiedzi Słowian … 84
37. Czy na ziemiach zamieszkanych przez Prasłowian istniał niesłowiański substrat i jaki? … 86
◦
Kościół chrześcijański … 86
38. Zasięg chrześcijaństwa w Europie przed chrystianizacją Słowian … 86
39. Początki chrystianizacji Słowian – misja salzbursko-akwilejska … 87
40. Misja konstantynopolitańska … 89
41. Misja Cyryla i Metodego … 89
42. Misja moguncka, hamburska i magdeburska … 90
43. Polska … 90
44. Wprowadzenie ery chrześcijańskiej … 90
45. Biblia i liturgia … 93
46. Organizacja kościelna … 94
47. Schizma wschodnia … 95
◦
Słowianie … 96
48. Początki polityczne Słoweńców, Chorwatów i Serbów … 96
49. Bułgarzy i Macedończycy … 98
50. Ruś … 99
51. Lechici … 100
52. Słowacy i Czesi … 101
53. Rzesza wielkomorawska … 103
54. Wielkie Morawy w świetle badań archeologicznych … 104
55. Rola misji kościelnej w historii Wielkich Moraw … 106
56. Źródła do poznania działalności misji słowiańskiej na Morawach … 107
57. Postaci Cyryla i Metodego … 108
58. Przebieg misji wielkomorawskiej … 110
59. Walka o równouprawnienie języka słowiańskiego w liturgii … 112
60. Najbliżsi uczniowie Cyryla i Metodego … 113
◦
III. TEKSTY … 115
◦
Zewnętrzna strona tekstów starosłowiańskich … 115
61. Teksty pisane na pergaminie … 115
62. Sposób pisania … 118
63. Skróty … 119
64. Tempo pisania … 121
65. Najstarsze ośrodki piśmiennictwa starosłowiańskiego … 121
66. Teksty starosłowiańskie pisane na innych materiałach … 122
67. Najstarsze druki słowiańskie … 124
68. Wydania tekstów rękopiśmiennych … 126
69. Problem transliteracji … 127
70. Tłumaczenia a teksty oryginalne … 129
71. Najstarsze zachowane teksty staro-cerkiewno-słowiańskie wobec oryginałów Cyryla i Metodego … 129
72. Dwa okresy w historii każdego rękopisu … 129
73. Dziwne losy niektórych rękopisów … 130
74. Pojęcie kanonu staro-cerkiewno-słowiańskiego … 131
75. Nazwy tekstów staro-cerkiewno-słowiańskich … 132
76. Podział tekstów ze względu na ich treść … 132
◦
Teksty religijne … 132
77. Teksty biblijne … 132
78. Tetraewangelia … 133
79. Jak powstał staro-cerkiewno-słowiański przekład czterech ewangelii … 134
80. Późniejsze rewizje przekładu Cyryla i Metodego … 135
81. Sposób cytowania materiału językowego z tekstów ewangelicznych. Wersety … 137
82. Przykłady staro-cerkiewno-słowiańskich tekstów ewangelicznych … 137
83. Inne księgi Nowego Testamentu … 156
84. Psałterz … 159
85. Pozostałe księgi Starego Testamentu … 163
86. Teksty liturgiczne … 164
87. Mszały … 164
88. Ewangeliarz-aprakos … 167
89. Wewnętrzny układ ewangeliarzy-aprakosów … 168
90. Tetraewangelia jako księgi liturgiczne … 168
91. Lekcjonarze … 169
92. Inne teksty liturgiczne … 169
93. Modlitewniki … 172
94. Literatura patrystyczna … 174
95. Zbiory homilii … 174
96. Pateryk … 177
97. Traktaty teologiczne … 178
◦
Teksty świeckie … 181
98. Traktaty historyczne … 181
99. Teksty prawnicze … 183
100. Inskrypcje … 189
101. Listy … 189
102. Pierwsze wiersze słowiańskie … 190
◦
CZĘŚĆ DRUGA: JĘZYK … 193
◦
IV. JĘZYK PRASŁOWIAŃSKI … 193
◦
Wiadomości ogólne … 193
103. Co to jest pokrewieństwo językowe? … 193
104. Słowiańska rodzina językowa … 194
105. Język prasłowiański jako wspólne źródło wszystkich języków słowiańskich … 195
106. Metody rekonstrukcji języka prasłowiańskiego … 196
107. Względna i bezwzględna chronologizacja prasłowiańskich procesów językowych … 198
108. Dynamiczne pojmowanie języka prasłowiańskiego … 198
109. Język prasłowiański jako fakt historyczny … 199
110. Problem etnogenezy Słowian … 199
111. Metody badania pierwotnego zasięgu języka prasłowiańskiego, czyli praojczyzny Słowian … 199
112. Poglądy polskich uczonych na praojczyznę Słowian … 201
113. Kiedy istniał język prasłowiański? … 206
114. Pochodzenie nazwy Słowianie … 206
115. Przynależność Słowian do indoeuropejskiej rodziny językowej … 207
116. Języki indoeuropejskie … 207
117. Podział języków indoeuropejskich na grupy kentum i satem … 209
118. Okres wspólnoty językowej bałto-słowiańskiej … 210
119. Rozwój języka prasłowiańskiego … 210
◦
Fonetyka i fonologia … 211
120. Zasób samogłosek języka praindoeuropejskiego … 211
121. Apofonia, czyli praindoeuropejska oboczność samogłoskowa … 213
122. Zwycięstwo opozycji przednia – tylna: podstawowa zmiana epoki bałto-słowiańskiej … 214
123. Problem defonologizacji sonantów … 215
124. Tak zwane „prawo Fortunatowa-de Saussure’a” … 216
125. Główne tendencje rozwojowe prasłowiańskiego systemu samogłoskowego … 218
126. Zastąpienie praindoeuropejskiej opozycji iloczasowej przez prasłowiańską opozycję barwy samogłoski … 218
127. Jery … 219
128. System prozodyczny w końcowej fazie prasłowiańskiej wspólnoty językowej … 220
129. Prawo sylab otwartych … 221
130. Monoftongizacja dyftongów … 221
131. Zmiana *ū1 → ы¬ … 222
132. Powstanie samogłosek nosowych … 223
133. Rozwój grup typu ort- i tort … 223
134. Zmiany samogłoskowe wywołane tendencją do synharmonizmu sylabowego … 224
135. Zasób spółgłosek języka praindoeuropejskiego i zmiany przedsłowiańskie … 226
136. Powstanie nowych spółgłosek szczelinowych … 227
137. Zagadnienie opozycji dźwięczności w języku prasłowiańskim … 228
138. Spółgłoski protetyczne … 229
139. Spółgłoski wstawne … 230
140. Zmiany związane z prawem sylab otwartych … 230
141. Śródgłosowy charakter wygłosu przyimków … 232
142. Rozwój spółgłosek w połączeniu z jotą: powstanie spółgłosek palatalnych … 232
143. Defonologizacja joty … 235
144. Miękczący wpływ samogłosek szeregu przedniego. Palatalizacja pierwsza spółgłosek tylnojęzykowych … 235
145. Palatalizacja druga … 236
146. Palatalizacja progresywna, zwana baudouinowską … 238
◦
Morfologia … 239
147. Elementy morfologiczne wyrazu prasłowiańskiego … 239
148. Pochodzenie rdzeni wyrazów prasłowiańskich … 240
149. Słowiańskie słowniki etymologiczne … 242
150. Afiksy … 242
151. Przedrostki … 243
152. Relikty praindoeuropejskiego infiksu nosowego … 243
153. Różne funkcje przyrostków … 244
154. Przyrostki słowotwórcze … 244
155. Przyrostki formotwórcze … 245
156. Pojęcie praindoeuropejskiego tematu wyrazowego … 246
157. Końcówki fleksyjne … 247
158. Trójczłonowa budowa praindoeuropejskich wyrazów samodzielnych … 247
◦
Rzeczownik … 247
159. Praindoeuropejskie podstawy prasłowiańskiego systemu deklinacyjnego … 247
160. Zagadnienie rodzaju gramatycznego … 248
161. Najważniejsze zmiany okresu przedsłowiańskiego … 249
162. Los praindoeuropejskich tematów spółgłoskowych i formacji atematycznych … 250
163. Zmiany wywołane procesami fonetycznymi … 252
164. Zastąpienie praindoeuropejskiego trójczłonowego systemu morfologicznego przez prasłowiański system dwuczłonowy … 252
165. Powstanie prasłowiańskiej odmiany palatalnej … 253
166. Pojecie końcówek pierwotnych i analogicznych … 254
167. Kategoria liczby … 254
168. Zasób form prasłowiańskiej deklinacji … 256
169. Przyimki … 258
170. Narodziny kategorii żywotności … 259
171. Częstotliwość poszczególnych typów deklinacyjnych … 260
172. Rozwój końcówek prasłowiańskich … 261
173. Tematy na *-o- i *-jo- … 262
174. Tematy na *-ā- i *-jā - … 264
175. Tematy na *-u- oraz *-i- … 265
176. Tematy na dawne *-u- długie … 266
177. Tematy spółgłoskowe … 266
178. Sposób opisu formy rzeczownika … 268
179. Adwerbializacja martwych form przypadkowych rzeczownika … 268
◦
Przymiotnik … 269
180. Praindoeuropejskie podstawy prasłowiańskiego przymiotnika … 269
181. Rodzaj gramatyczny rzeczownika a forma rodzajowa przymiotnika … 270
182. Uogólnienie przymiotników *-o- i *-a-tematowych w języku prasłowiańskim … 270
183. Relikty dawnych przymiotników *-i- i *-u-tematowych … 271
184. Powstanie złożonej odmiany przymiotnika … 272
185. Stosunek form prostych do złożonych … 274
186. Klasyfikacja znaczeniowa przymiotnika … 276
187. Przymiotniki jakościowe … 276
188. Kategoria stopnia … 276
189. Stopniowanie regularne … 277
190. Stopniowanie nieregularne … 278
191. Przymiotniki relacyjne … 279
192. Przymiotniki dzierżawcze … 279
193. Przymiotnikowy charakter innych części mowy … 280
194. Substantywizacja przymiotników … 280
195. Powstanie przysłówków … 280
◦
Liczebnik … 281
196. Czy prasłowiański liczebnik był oddzielną częścią mowy? … 281
197. Liczebniki główne pochodzenia zaimkowego … 282
198. Liczebniki główne pochodzenia przymiotnikowego … 283
199. Liczebniki główne pochodzenia rzeczownikowego … 284
200. Liczebniki złożone … 285
201. Liczebniki porządkowe … 285
202. Inne liczebniki … 286
◦
Zaimek … 286
203. Osobliwy charakter zaimków … 286
204. Pierwotna budowa zaimków … 287
205. Odmiana zaimków -o-/-ā-tematowych … 288
206. Relikty odmiany zaimków *-i-tematowych … 290
207. Zaimki podmiotu … 291
208. Zaimki dopełnienia … 292
209. Paradygmat zaimków podmiotowo-dopełnieniowych … 294
210. Zaimki przydawki … 294
211. Zaimki wskazujące … 294
212. Zaimki dzierżawcze … 295
213. Inne zaimki przydawki … 296
214. Zaimki okoliczników … 299
◦
Czasownik … 300
215. Praindoeuropejskie podstawy koniugacji prasłowiańskich … 300
216. Dwa tematy czasownikowe … 301
217. Temat czasu teraźniejszego. Podział na koniugacje … 301
218. Temat bezokolicznika … 302
219. Związki między tematem czasu teraźniejszego i tematem bezokolicznika … 303
220. Oboczności rdzenne … 304
221. Supletywizm … 304
222. Słowotwórcze kategorie czasownika … 305
223. Kategoria aspektu … 305
224. Morfologiczne środki wyrazu kategorii aspektu … 306
225. Kategoria częstotliwości-ciągłości … 307
226. Inne kategorie czasownikowe … 308
227. Kategoria trybu … 308
228. Tryb oznajmujący … 308
229. Kategoria czasu … 308
230. Kategoria osoby … 309
231. Kategoria liczby … 309
232. Czas teraźniejszy … 309
233. Wyjątkowe formacje czasu teraźniejszego … 312
234. Czas przeszły … 312
235. Aoryst … 312
236. Aoryst prosty zwany asygmatycznym … 313
237. Aoryst sygmatyczny … 313
238. Imperfectum … 315
239. Czas przyszły … 316
240. Problem czasów względnych … 316
241. Tryb rozkazujący … 318
242. Tryb warunkowy … 320
243. Wyrazy modalne … 321
244. Kategoria strony … 322
245. Strona czynna … 323
246. Strona bierna … 324
247. Strona zwrotna i medialna … 324
248. Czasownikowe formacje imienne … 325
249. Bezokolicznik … 325
250. Supinum … 326
251. Imiesłowy … 327
252. Adiektywizacja imiesłowów … 328
253. Substantywizacja imiesłowów … 328
254. Participium praesentis activi … 328
255. Participium praeteriti activi I … 330
256. Participium praeteriti activi II … 330
257. Participium praesentis passivi … 331
258. Participium praeteriti passivi … 331
259. Sposób opisywania form czasownikowych … 332
260. Rzeczowniki gerundialne … 332
◦
V. JĘZYK CERKIEWNOSŁOWIAŃSKI … 333
◦
Dialekty języka prasłowiańskiego … 333
261. Co to jest zróżnicowanie dialektalne języka? … 333
262. Trudności w poznaniu podziału dialektalnego języka prasłowiańskiego … 335
263. Prace Tadeusza Lehra-Spławińskiego … 335
264. Najstarsze zróżnicowanie dialektalne wschód – zachód … 335
265. Powstanie opozycji dialektalnej północ – południe … 337
266. Zmiany dialektalne VI-VIII w. … 337
267. Nowotwory północnosłowiańskie … 337
268. Nowotwory południowosłowiańskie … 339
269. Różny na północy i południu rozwój tej samej tendencji językowej … 339
270. Zmiany dialektalne IX w. … 340
271. Ogólna sytuacja językowa Słowian w IX w. … 343
◦
Język staro-cerkiewno-słowiański … 345
272. Najstarszy literacki język Słowian … 345
273. Ponaddialektalny charakter języka staro-cerkiewno-słowiańskiego … 345
274. Ojczyzna języka staro-cerkiewno-słowiańskiego … 345
275. Nazwa języka staro-cerkiewno-słowiańskiego … 346
276. Trzy stadia rozwojowe języka staro-cerkiewno-słowiańskiego … 347
277. Przedmiot badań paleoslawistycznych … 347
278. Genus proximum języka staro-cerkiewno-słowiańskiego … 347
279. Osobliwości fonetyczne języka staro-cerkiewno-słowiańskiego … 348
280. Fonetyka zapożyczeń greckich … 350
281. Osobliwości staro-cerkiewno-słowiańskiej deklinacji … 351
282. Osobliwości staro-cerkiewno-słowiańskiej koniugacji … 351
283. Literackie konstrukcje syntaktyczne … 351
284. Regionalne odmianki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego … 353
285. Krótki zarys historii filologii staro-cerkiewno-słowiańskiej … 354
◦
Młodsze redakcje języka cerkiewnosłowiańskiego … 355
286. Losy języka cerkiewnosłowiańskiego od XI w. … 355
287. Najważniejsze zmiany systemowe języków słowiańskich od X do XIII w. … 357
288. Dalszy podział słowiańskich zespołów językowych … 358
289. Próbki tekstów redakcji bułgarskiej i macedońskiej … 359
290. Próbki tekstów redakcji serbskiej i chorwackiej … 363
291. Próbki tekstów redakcji ruskiej … 366
292. Próbka tekstu cerkiewnosłowiańskiego z terenu rumuńskiego … 370
293. Pierwsze praktyczne gramatyki języka cerkiewnosłowiańskiego … 370
◦
Spis najważniejszych skrótów i symboli używanych w tekście … 373
Bibliografia … 376
Spis map … 389
Spis table … 390
Spis ilustracji. 391
Słowniczek wyrazów cerkiewnosłowiańskich występujących w przytoczonych tekstach i cytatach z zabytków staro-cerkiewno-słowiańskich … 394
Edition Notes
Bibliography, p. 376-86.
Classifications
The Physical Object
ID Numbers
Community Reviews (0)
Feedback?
History
- Created November 23, 2009
- 4 revisions
Wikipedia citation
×CloseCopy and paste this code into your Wikipedia page. Need help?
| September 9, 2011 | Edited by Dubsar | Edited without comment. |
| April 13, 2010 | Edited by Open Library Bot | Linked existing covers to the edition. |
| January 3, 2010 | Edited by 68.5.143.192 | Add Table of Contents |
| November 23, 2009 | Created by 68.5.143.192 | Add new record. |